10.sınıf edebiyat yazılı soruları

2006/2007 ÖĞRETİM YILI OĞUZLAR LİSESİ TÜRK EDEBİYATI DERSİ 10. SINIF
II. DÖNEM I. YAZILI SORULARI
S1- Bir gazelden alınan aşağıdaki beyitlerin “nazım biçimi” özelliklerini yazınız(10p)

Açıl bağun gül ü nesrîni ol ruhsârı görsünler (Açıl, bağın gülü ve yaban gülünü görsünler)
Salın serv ü sanevber şîve-i reftârı görsünler (Salın, servi ve fıstık çamının yürüyüş edasını görsünler)

Kapunda hasıl itdi bu devâsız derdi hep gönlüm (Kapında kazandı bu devasız derdi hep gönlüm)
Ne derde müptelâ oldı dil-i bîmârı görsünler (Ne derde tutuldu bu çaresiz gönlü görsünler)

Birim değeri : ......................... Ölçü : .............................. Birim sayısı:………………………………

Uyak düzeni :……………………………… Uyakları ve Redifleri:………………………… Teması:……………………………………..

S2-Aşağıdaki beyti açıklayınız.(10p)
Dest bûsi arzusuyla ger ölürsem dostlar (Dostlar ! eğer onun elini öpme arzusuyla ölürsem)
Kuze eylen toprağum sunun ânunla yâre su (Toprağımdan testi yapın ve sevgiliye onunla su verin)





S3-Aşağıdaki tabloyu doldurunuz.(10 p)

NAZIM BİÇİMİ NAZIM BİRİMİ UYAK DÜZENİ KONUSU
GAZEL

KASİDE

RUBAİ

ŞARKI

MURABBA

TERKİBİ BENT


S4-Konuları bakımından öğretici metinleri yazınız.(10 p)


S5-Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.(10 p)
-Makalat mesnevi biçiminde yazılmıştır.
-Mantıku’t-Tayr Gülşehri tarafından yazılmıştır.
-Nasrettin Hoca fıkraları anonim bir özellik taşır.
-Gazelin ilk beytine makta , son beytine matla denir.
-Kaside din ve devlet büyüklerini övmek amacıyla

S6-Divan edebiyatındaki beyitlerle ve dörtlüklerle oluşan nazım şekillerini yazınız.(10 p)







S7- Saçma ey göz eşkden gönlümdeki odlara su
Kim bu denlü dutuşan odlara kılmaz çâre su
(Ey göz! Gönlümdeki ateşlere göz yaşımdan su saçma ki, bu kadar çok tutuşan ateşlere su fayda vermez.)
Âb-gûndur günbed-i devvâr rengi bilmezem
Yâ muhît olmış gözümden günbed-i devvâra su
(Şu dönen gök kubbenin rengi su rengi midir; yoksa gözümden akan sular mı şu dönen gök kubbeyi kaplamıştır, bilemem..)

-Yukarıdaki beyitler Fuzuli’nin SU KASİDESİ adlı eserinden alınmıştır.Beyitlerden hareketle aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
-Beyitlerde hangi söz sanatları kullanılmıştır? (10 p)
-Beyitlerde Divan şiiri geleneğine ait hangi özellikler görülmektedir.? (10 p)








S8-Aşağıdaki noktalı yerlere uygun sözcükleri yazınız.(10 p)
-Şarkı türünün en güzel örneklerini…………………………………. Yazmıştır.
-Divan şiirinde ………………………….. ölçüsü kullanılmıştır.
-Bilinen bir gerçeği bilmemezlikten gelme sanatına ………………………………………………. denir.
-Beşer dizelik bendlerden oluşan, ilk bendin beş dizesi birbiriyle kafiyeli,sonraki bendlerin son dizesi ilk bend ile kafiyeli olan, her konuda yazılabilen divan edebiyatı nazım şekline ……………………………. denir.
-Makalat adlı eser Hacı Bektası-ı Veli tarafından yazılan din dışı konuların anlatıldığı bir eserdir.

S9-Su Kasidesi ve yazarı hakkında kısaca bilgi veriniz.(10 p)







İlhan GÜLTEPE
Türk Dili ve Edeb. Öğretmeni

www.turkceciler.com